Refleksja okołoświąteczna z życzeniami

Czy może być widok smutniejszy niż widok płonącego kościoła? Chyba tak. W Wielki Poniedziałek na oczach całego świata spłonęła znaczna część katedry Notre Dame w Paryżu. Jeden z ważniejszych symboli chrześcijańskiego świata został w dużym stopniu bezpowrotnie zniszczony. Ból, płacz i mnóstwo pytań, na które prawdopodobnie nigdy nie poznamy odpowiedzi. Pan Jezus, patrząc na świątynię jerozolimską powiedział, że nie „zostanie z niej kamień na kamieniu” i faktycznie za kilkadziesiąt lat została przez Rzymian zburzona. Powiedział też, myśląc o sobie – „zburzcie tę świątynię, a Ja po trzech dniach wzniosę ja na nowo” i faktycznie zmartwychwstał. Chrześcijaństwo zrodziło się i jest oparte na wierze w Osobę, która naprawdę żyła, naprawdę umarła i naprawdę zmartwychwstała, i żyje dzisiaj. To smutne, gdy kościoły są zaniedbane i niszczeją, nie mówiąc o tym, gdy płoną, ale dla człowieka wierzącego jeszcze smutniejszy wydaje się widok kościołów pustawych czy zupełnie pustych, szczególnie w czasie świąt. Spaloną katedrę można odbudować, prezydent Francji zapowiedział, że „po remoncie świątynia będzie jeszcze wspanialsza”, ale co zrobić, by wypełnić ją i inne kościoły ludźmi? Nie zwiedzającymi, ale wierzącymi? Życie Jezusa Chrystusa stworzyło na podwalinach kultury greckiej i rzymskiej tzw. cywilizację zachodnią, którą w uproszczeniu można nazwać także chrześcijańską. Jesteśmy w niej zanurzeni, przenika naszą codzienność tak mocno, że jej właściwie nie dostrzegamy, podobnie jak powietrza, którym oddychamy. Chrześcijańskie święta odmierzają nam rytm życia w ciągu roku, chrześcijańskie obrzędy połączone są ze wszystkimi ważnymi wydarzeniami życia w rodzinie, od narodzin po śmierć; symbole, tradycje, całe dziedzictwo kultury, od architektury kościelnej do używanego przez nas na co dzień języka, zostały ukształtowane pod wpływem chrześcijaństwa. Kultura z pewnością na tym zyskała, otrzymała głębszy, duchowy wymiar, ale wzajemne przenikanie kultury i religii ma też swoją drugą, niebezpieczną stronę. Polega ona na tym, że żyjąc w świecie ukształtowanym przez chrześcijaństwo, bardzo łatwo zatrzymać się na owej warstwie kulturowej, widzialnej, zapominając o tym, co niewidzialne i duchowe, a co przecież stanowi w religii warstwę najważniejszą. Otaczamy się symbolami, jak krzyż, różaniec, obrazy, figurki, choinka, święcone jajka, wykonujemy religijne gesty, odmawiamy modlitwy, nawet chodzimy do kościoła, ale gdy tych symboli i gestów nie rozumiemy lub gdy te zachowania wypływają z tylko z przyzwyczajenia i tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie, stają się tylko pięknym, ale niestety pustym opakowaniem. Jakże często spotykamy ludzi praktykujących, ale niewierzących? Są taką samą karykaturą religijną jak „wierzący, ale niepraktykujący”. Znam człowieka, u którego krzyże wiszą w domu nad każdymi drzwiami, także w miejscu pracy, w samochodzie, nie wspomnę o złotym krzyżyku zwisającym u szyi. I wcale nie zawiesza tych krzyży na pokaz, dla innych, by coś komuś pokazać. Ma po prostu swoją religijność, wytworzył własną wiarę polegającą na oddawaniu czci rzeczy, a nie Osobie, którą ta rzecz symbolizuje. Co z tego, że ów człowiek szanuje krzyż, jeśli nie szanuje Ukrzyżowanego!? Szerokim łukiem omija mszę świętą, gdzie odbywa się cała Rzeczywistość Krzyża i gdzie może zjednoczyć się z Osobą, która na nim umarła. To tak, jakby oprawił w złote ramy fotografię swojej matki, powiesił ją na honorowym miejscu, co chwila nisko jej się kłaniał, do flakonu wkładał codziennie świeże kwiaty, ale od lat nie odwiedził swojej matki, choć mieszka za ścianą… Chrześcijaństwa nie można sprowadzić do tego, co widzialne, zewnętrznych czynności, obrzędów i świętych symboli, co nie znaczy, że nie mają one sensu. Owszem, mają ogromy sens, ale tylko wtedy, kiedy wyrażają naszą wiarę w Osobę. Na tym polega liturgia, że widzimy znaki, symbole, gesty, słuchamy słów i je wypowiadamy, ale jeśli nie ma w nas wiary oraz miłości do Osoby ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa, musimy przyznać, że nasze chrześcijaństwo jest płytkie, powierzchowne, dekoracyjne, o ile w ogóle jest jeszcze chrześcijaństwem. Na pewno nie o to chodziło Panu Jezusowi. Dbając tylko o widzialny aspekt chrześcijaństwa, jesteśmy podobni do człowieka, który dba o książeczkę czekową, troszczy się o okładki, starannie ją przechowuje i pięknie wypełnia, ale zapomniał, że przecież nie chodzi tu o książeczkę, ale o konto w banku… Czas na życzenia. Nie wiem, czego życzyć wyznawcom chrześcijaństwa „kulturowego”, przywiązanym tylko do folkloru, tradycji i mniej lub bardziej kolorowych zwyczajów wielkanocnych, ale nie dbającym o stan swojego serca, wiary, nadziei i miłości? Życzę tego, czego sami sobie życzą – smacznego jajka, mokrego dyngusa i innych tego typu wesołości! Natomiast wszystkim wierzącym, życzę jeszcze głębszej wiary, osobistego Spotkania ze Zmartwychwstałym, które owocuje zawsze radością i pokojem. Przede wszystkim zachęcam do przeżywania zbawczych wydarzeń podczas Liturgii Triduum Paschalnego w pustawych kościołach. To właśnie tam i nigdzie indziej, przez słowa, znaki, gesty i obrzędy, Kościół nie tylko przypomina, ale urzeczywistnia śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa; staje się On obecny tu i teraz. Dla nas. Tego doświadczenia życzę Wam i sobie.